UYKU

UYKU

İnsanoğlunun yırtıcılara karşı tümüyle korunmasız, bilinçsiz bir şekilde yatarak hayatlarının yaklaşık üçte birini geçirmek üzere evrilmeleri tuhaf görünür. Uykusuz geçen bir gecenin ardından yorgun ve huysuz oluruz. İki geceden sonra hafıza kaybından ve konsantrasyon düşüklüğünden sıkıntı çekeriz. Üç gece sonra, bilinç kaybı başlar.

Sağlıklı bir insanoğlu bir aydan daha fazla yemeden yaşayabilmesine rağmen, iki haftadan daha az kısa zamanda uykusuzluktan ölür.

O hâlde uykuyu bu kadar önemli kılan şey nedir? Kimse emin olmamasına rağmen, uykunun kaslarımızı ve organlarımızı yenilediği, düşüncelerimizi organize ettiği ve anılarımızı yapılandırdığı açıkça görünmektedir. Beyindeki elektrik dalgalarının faaliyetlerini ölçen Elektroansefalograf (EEG) çalışmalarına göre, uyku safhalardan oluşur. Normal olarak uyanık olduğumuzda ve belli bir şey düşünmediğimizde, beyin saniyede yaklaşık on devir dalgalanan alfa dalgalarını yaratır. Derin bir şekilde konsantre olduğumuzda, iki kat daha hızlı olan beta dalgalarını oluştururuz.

Uykunun ilk safhasına girdiğimizde, alfa dalgaları gelen ve giden ritimlerle gelişigüzel hâlde olur. Hafif uykunun bu safhasında, kolaylıkla uyanabiliriz. Zaman geçtikçe, beyin dalgaları daha uzun ve daha yavaş hale gelir. Yaklaşık kırk dakika sonra, saniyede 3-5 defadan daha az dalgalanan delta dalgalarını yaratırız. Derin uykunun bu safhasında, vücudun kasları kendilerini yeniler ve uyanmak çok zordur. Beyin dalgaları tekrar hızlanmaya başlar, yeni bir kırk dakika içinde alfa seviyesine geri tırmanır. Ama uyanmak yerine vücut hızlı göz hareketi (REM) uykusu adında bir safhaya girer. Gözler, sanki hareket eden bir nesneye bakıyormuş gibi ileri geri seğirir. Rüya görmemiz uykunun bu safhası sırasındadır. Ortalama bir genç yetişkin her gece REM uykusunun dört veya beş döngüsünü geçirir.

EK BİLGİLER:

1. Bir kişinin REM uykusundan mahrum kalması, çabuk bir şekilde bilinç kaybına neden olur.

2. Bebekler, gecenin yarısından fazlasını REM uykusunda geçirirler.

3. İnekler ayakta uyurlar, ama sadece yatarken rüya görebilirler.

4. Balinalar ve yunus balıkları, uyurken yüzmek ve nefes almak zorundadırlar. Bu yüzden belli bir zamanda beyinlerinin sadece yarısı uyuyakalır.

Entelektüelin Kutsal Kitabı - Noah D. Oppenheim & David S. Kidder